گزارش البرادعى و سناریوى احتمالى ۱+۵
على قنادى
گزارش چهار روز پیش محمد البرادعى، مدیر کل آژانس درباره روند همکارى ایران، از همین حالا یک پرسش کلیدى را پیش روى ما گذاشته است. رفتار شوراى امنیت و گروه ۱+۵ با ایران به چه سمت و سویى پیش خواهد رفت؟ آیا باید منتظر قطعنامه سوم تحریم ها باشیم یا اینکه بر عکس، راه غرب براى تصویب قطعنامه بعدى در شوراى امنیت، دشوارتر شده است؟
بدون شک متن ۹ صفحه اى که مدیر کل آژانس روز پنجشنبه بین اعضاى شوراى امنیت و شوراى حکام پخش کرد، مثبت ترین و کم سابقه ترین گزارشى است که آژانس طى ۵ سال گذشته درباره ایران منتشر کرده است.
در گزارش البرادعى آمده است: «آژانس قادر است درستى مواد هسته اى اعلام شده از سوى ایران را تایید کند. ایران اطلاعات مورد نیاز در این رابطه را با مجوز دسترسى مواد هسته اى اعلام شده در اختیار آژانس قرار داده است. ایران دسترسى کافى به افراد فراهم کرده و به یک شیوه زمانبندى شده به سوالات پاسخ داده و شفاف سازى هایى انجام داده است» در بخش دیگرى از گزارش البرادعى مى خوانیم: «چون آژانس به جز اطلاعات مربوط به طرح کارى، اطلاعات دیگرى درباره مواد هسته اى و فعالیت هاى ایران در اختیار ندارد و با توجه به اجرا نشدن کامل پروتکل الحاقى، آژانس در موقعیتى نیست که درباره نبود مواد و فعالیت هاى ذکر شده در ایران اطمینان بدهد.»
گزارش تازه آژانس هم مثل گزارش هاى قبلى دوپهلو است، اما باید آن را در بازه زمانى خاص خود نگاه کرد.این گزارش در شرایطی منتشر شد که نه تنها آمریکا و انگلیس بلکه فرانسه ژنرال دوگل هم کمر به تحریم ایران بسته است.ما نباید از البرادعی مصری الاصل انتظار داشته باشیم گزارشی مطابق با خواسته های ما منتشر کند. اینطور نگاه کردن به موضوعات با هیچ کدام از واقعیت های سیاست بین الملل مطابقت ندارد. دوپهلو بودن گزارش البرادعى بیشتر از آنکه به امریکا و غرب اجازه بدهد قطعنامه تازه اى علیه ایران طراحى کنند، چین و روسیه را متقاعد خواهد کرد تا با قطعنامه گسترش تحریم ها مخالفت کنند. پکن و روسیه در نشست بعدى ۱+۵ احتمالا خواهند گفت که طبق گزارش البرادعى، آژانس زمان بیشترى براى پیش بردن توافق با ایران نیاز دارد. امریکا و اروپا تا زمان منتشر شدن گزارش خاویر سولانا درباره مذاکراتش با ایران، منتظر خواهند ماند و برآیند این دو گزارش است که نحوه چانه زنى هاى داخل شوراى امنیت را مشخص مى کند. اگر گزارش سولانا هم مثبت باشد قطعنامه بعدى تا چند ماه دیگر به عقب مى افتد. ولى اگر سولانا گزارش منفى بدهد، تازه روند چانه زنى هاى دوباره در داخل ۱+۵ شروع مى شود. در چنین حالتى دو سناریو قابل پیش بینى است:
۱- چین و روسیه با قطعنامه جدید مخالفت کنند: در چنین حالتى باز هم قطعنامه تا گزارش بعدى البرادعى عقب مى افتد.
۲- چین و روسیه با تدوین قطعنامه جدید موافقت کنند: هر چند در این حالت قطعنامه جدید تصویب خواهد شد، ولى مواضع پکن و مسکو بیان کننده آن است که این قطعنامه خیلى هم سفت و سخت تر از قطعنامه قبلى نخواهد بود.